Octrooien zijn belangrijk voor innovatie. Ze fungeren als een waarborg voor uitvinders om ervoor te zorgen dat ze een adequate vergoeding voor hun werk ontvangen voordat de concurrentie op de markt komt. Deze periode verschilt per product, maar kan tot 20 jaar duren.

Maar octrooien kunnen ook worden gebruikt om innovatie te onderdrukken en monopolies te creëren. 

Een van de meest opvallende voorbeelden hiervan is te vinden in de insulinemarkt. Hier houden grote bedrijven zich bezig met een proces dat patent evergreening wordt genoemd en waarmee ze hun insulines ruimschoots kunnen beschermen gedurende de maximale periode die door een patent wordt gedekt.

Volgens een I-MAK onderzoeksrapport, is patent evergreening een belangrijke oorzaak van de huidige insulineprijscrises.

“Tegenwoordig dienen medicijnfabrikanten tientallen of zelfs honderden patenten in, wat resulteert in bijna het dubbele van de beschermingsduur, waardoor de concurrentie wordt geblokkeerd en goedkopere versies van medicijnen van de markt worden gehouden. Deze misbruikpraktijk, bekend als 'evergreening', of wat medicijnfabrikanten op de markt brengen als incrementele innovatie en verbeteringen, vormt de kern van de medicijnprijscrisis in de Verenigde Staten." 

Door kleine wijzigingen aan te brengen in hun insulineproducten, kunnen deze grote bedrijven nieuwe patenten aanvragen om de beschermingsperiode voor hun product voor onbepaalde tijd te verlengen. 

In de insulinewereld is Lantus een van de grootste overtreders van patent evergreening. Het product is sinds 2000 op de markt, maar wordt momenteel al 37 jaar beschermd dankzij nieuwe patenten.

Sanofi, het bedrijf dat eigenaar is van Lantus, heeft sinds 70 meer dan 2000 patenten op het medicijn aangevraagd. Daarvan heeft de Amerikaanse overheid er 49 verleend, waardoor Sanofi de onbetwiste macht heeft om de prijs van dit levensreddende medicijn vast te stellen tot op minimaal 2037.

Aangezien de prijs van Lantus tussen 114 en 2012 met maar liefst 2018% is gestegen, kunnen we ons niet eens voorstellen wat het zal kosten tegen de tijd dat de patenten verlopen. Ervan uitgaande dat ze dat ooit doen.

De problemen met het Amerikaanse zorgstelsel zijn complex en verstrekkend. Hetzelfde kan gezegd worden over de problemen die de kosten van insuline hebben opgedreven tot het punt dat 1 op de 4 mensen met diabetes gedwongen wordt het medicijn te rantsoeneren.

Een van de beste artikelen om de hoge kosten van insuline uit te leggen, is gepubliceerd door: Mayo Clinic Proceedings in 2019.

Volgens dit artikel zijn er zes redenen waarom de insulineprijzen de afgelopen 1000 jaar met meer dan 20% zijn gestegen.

1. Het klantenbestand voor insuline is een kwetsbare bevolkingsgroep die bereid is elk bedrag te betalen voor dit levensreddende medicijn. Dit feit, gecombineerd met de complicaties die voortkomen uit andere redenen die hier worden genoemd, met name een gebrek aan concurrentie op de markt, heeft geleid tot hebzucht die overleeft, zelfs als deze kwetsbare mensen sterven.

2. Er is een virtueel monopolie op de insulinemarkt die al tientallen jaren bestaat. Volgens het artikel: De prijs van insuline in de Verenigde Staten is het gevolg van precies het tegenovergestelde van een vrije markt: uitgebreid monopolie op een levensreddend product waarin de prijzen naar believen kunnen worden verhoogd, gebruikmakend van regelgevende en wettelijke beperkingen op markttoegang en invoer . Momenteel zijn er slechts drie bedrijven geautoriseerd om insuline te verkopen in de Verenigde Staten.

3. Patentmisbruik en evergreening. Elke wijziging, hoe klein of onbelangrijk ook, die wordt aangebracht aan een insulineformule, resulteert in octrooiverlengingen. Voeg daarbij het feit dat analoge insulines door meerdere patenten kunnen worden gedekt (Lantus heeft er momenteel 70) en je krijgt een medicijn dat niet gemakkelijk kan worden gerepliceerd en voor minder kan worden verkocht.

4. Belemmeringen voor de toegang tot de markt voor biosimilars. Hoewel dit de afgelopen jaren is verbeterd dankzij de interventie van het congres en de steun van de FDA, is het altijd erg moeilijk geweest om biosimilar-insuline op de markt te krijgen. Het overmatig gebruik van octrooien, frivole rechtszaken door grote bedrijven en moeilijkheden om dekking te krijgen, zijn de belangrijkste redenen waarom biosimilars in het verleden niet zijn nagestreefd. 

5. PBM's en tussenpersonen met aanzienlijke controle over de marktprijzen. Apotheekuitkeringsmanagers zijn verantwoordelijk voor het nemen van medicijnen en het op de markt brengen ervan aan groothandels en apotheken. Deze tussenpersonen gebruiken hun substantiële macht over de markt en de tegenstrijdige belangen van hun vele klanten om hun deel van de winst op te drijven. Dit resulteert in enorme stijgingen van de insulineprijzen in zeer korte tijdsperioden.

6. De lobbykracht van farmaceutische bedrijven. De Grote Drie besteden elk jaar enorme bedragen aan lobby en reclame om pogingen van de overheid om echte oplossingen voor de hierboven geschetste problemen te implementeren, te dwarsbomen. Onlangs zijn deze bedrijven begonnen met het maken van "geautoriseerde generieke geneesmiddelen" van hun eigen producten als een goedkope PR-beweging. Helaas worden deze meer betaalbare producten opzettelijk niet op grote schaal gedistribueerd en vormen ze een zeer klein percentage van de insuline die elke maand wordt gekocht.